Trên thân thể tôi có một thứ rất dư thừa. Đó là đôi cánh. Thượng Đế cho loài chim chúng tôi đôi cánh. Người tống cho chúng tôi một cái lồng. Thế mới có chuyện dư thừa. Trong những lúc đăm chiêu suy ngẫm, tôi tự hỏi mãi. Đôi cánh, cái lồng, thứ nào dư thừa hơn thứ nào?
Phải thành thực mà nói, mới nhìn loáng thoáng thì cái lồng tôi ở cũng xinh lắm. Lồng được sơn bóng một màu đỏ rực rỡ. Mái lồng kiểu Lạng Sơn cong cong như mái đình, pha lẫn nét chạm trổ của Trung Quốc. Trong lồng có ba cái lọ sành bé tí đựng thức ăn, thức uống. Chỉ có tôi mới biết được đằng sau nước sơn bóng loáng đó những thanh tre đã rã mục. Chỉ có tôi mới biết là ba cái lọ sành Liên Xô đã lên mốc bên trong. Chỉ có tôi mới biết rằng thức ăn thức uống cả đời nhỏ nhọt từ cái thừa mứa sót lại của Người. Duy chỉ có cái loa tí xíu hát cho chim nghe thì vẫn tốt, vẫn cứ rè rè dai dẳng theo năm cùng tháng tận. Từ cái lồng nhìn ra là một khoảnh vườn đầy dây leo. Cố rướn người lắm tôi mới loáng thoáng thấy được khoảng trời xanh xanh. Còn phía sau lồng thì lúc nào cũng lạnh lẽo và tối âm u.
Tôi chỉ được hót nhưng không được nói. Tôi cũng muốn nói lắm chứ. Nhưng có lúc mới vô tư nói nhăng nói cuội vài câu thì con mèo màu xanh ô liu lại nhảy xổ đến nhe răng gầm gừ hăm dọa. Con mèo xấu xí là đầy tớ trung thành của Người, cái trung thành được tưởng thưởng bằng một tách sữa mỗi sáng. Thế là tôi im. Dù thi thoảng đêm tối vắng vẻ tôi cũng thì thầm vài tiếng, cố nói cho chính mình nghe vài điều lý sự. Vậy nhưng tôi vẫn biết rằng với thân phận của mình thì làm gì có được một lời nói giá trị hay ý nghĩa với ai. Người vẫn cứ im lặng như đá ném mặt bèo và tôi mà không thận trọng sẽ bị cho là bỗ bã và sẽ hẩm phận thêm mà thôi.
***
Gã đàn ông đi làm về thì con sáo đã sổ lồng bay mất. Thường ngày gã vẫn không để ý đến con sáo đen đủi này nhưng bây giờ nhìn cái lồng trống không, vắng bóng tiếng hót của nó thì gã lại thấy thiêu thiếu. Cái lồng trống không làm cả căn phòng như rộng thêm. Con mèo màu ô liu vẫn gầm gừ muốn nhảy xổ lên chiếc lồng như một thói quen tiền kiếp. Lần đầu tiên, gã thấy con mèo màu xanh ô liu cũng tàn độc không thua gì gã.
Ba hôm sau, giữa tiếng ve sầu buồn bã bỗng có tiếng hót của con sáo vang lên từ trên tàn phượng vĩ sau vườn. Tiếng con sáo giữa trưa hè nghe buồn thảm, đứt đoạn như đứa con đi hoang sau một thời gian ăn đường ngủ bãi trở về, thấp thỏm, lưỡng lự trước hiên nhà. Nó lân la khe khẽ đậu bên bờ dậu, rón rén đáp vào khung cửa sổ. Con mèo ô liu hung dữ rình mò nhảy lên cào cấu vào khoảng trống không gian. Thế là con sáo lại bay đi. Trưa hôm sau, sáo lại về hót điệu buồn thảm, đứt đoạn trên tàn phượng vĩ rực đỏ.
Gã đàn ông đem cái lồng ra sơn phết lại, thay ba cái lọ sành Liên Xô bằng bộ tách Trung Quốc rẻ tiền. Gã để cách cửa lồng hé mở và thay nhạc cho cái loa rè rè tiền kiếp. Trên cành phượng vĩ, con sáo vẫn cất giọng hót buồn thảm, đứt đoạn. Rồi sáo lại bay đi.
Ba tháng sau, đi làm về, gã đàn ông lại thấy con sáo đang trong lồng ngững đầu nhìn gã thách đố.
***
Tôi đã biết tại sao Thượng Đế ban cho tôi đôi cánh. Tôi đã biết tại sao Thượng Đế tạo nên bầu trời cao xanh. Tôi đã biết thế giới ra sao phía bên ngoài khoảnh vườn u tối. Tôi đã đón nhận cảm giác lâng lâng, kỳ diệu khi xoải cánh bay cao trên tàn phượng vĩ lung linh nắng. Tôi đã bay suốt chiều dài đất nước, băng dọc theo Trường Sơn âm u kỳ bí, là đà lướt theo giòng sông Cửu ướt lệ. Tôi đã bay qua những cánh đồng hoang khô, nhìn thấy những cánh chim già phơi mình bên cỏ úa, những cánh chim non xơ xác trên những bãi rác ngất trời. Tôi đã bay thoát khỏi mảnh đất mà trên xa nhìn xuống có hình cong gầy guộc như chữ S. Tôi đã được học tiếng Hoa để hát ngày 12 tiếng những bài nhạc dây chuyền kiểu tư bản. Tôi đã gặp những con chim cùng tổ ra đi nhưng vẫn ngày đêm hoài niệm về một thiên đường mù ảo. Và cuối cùng tôi đã biết rằng, được hót, được nói nhưng chúng tôi vẫn là nô lệ. Cái lồng mới vẫn không thay đổi đuợc bản chất nô lệ của tôi và của các bạn tôi.
Thế là tôi trở về. Không phải vì tôi cảm thấy quen lì với cuộc đời tù hãm. Chẳng phải tôi sợ đến ngộp thở trước mênh mông của hương trời. Cũng không vì sau bao năm tháng nằm trong giam cầm của định mệnh, tôi đã an phận cuộc đời thuộc về cái góc xó tối tăm này. Tôi trở về vì tôi biết sự giam cầm không phải là vì cái lồng oan nghiệt mà là do sự sợ hãi lưu cửu, do chính tâm thức ngục tù và cung cách sống tù nhân của mình.
***
Người đang ngồi say dật dờ, mặt đỏ máu và đôi tay tham lam mân mê những con chim xanh xinh đẹp nửa nông thôn nửa thành thị. Những chai rượu 2 triệu đồng lăn lóc đổ. Những viên thuốc lắc đang ngấm vào trí não của những kẻ lên đồng thời đại. Họ đang ăn mừng cho một dự án thành công ở Quảng Nam. Con mèo ô liu hung dữ vẫn ngoan ngoãn gầm gừ qua lại như một hăm dọa thầm kín. Cái loa rè tiếp tục hát nhạc mới lời cũ ngày nào từ thời Pắc Bó.
Tôi đập nhẹ đôi cánh, nhắm mắt tung bay vào bầu trời xanh của ước mơ sẽ tới. Sau lưng tôi là những cánh chim khác đang vươn cánh nhập đường bay. Nhìn những đóa hoa trắng đang chớm nở, chúng tôi vừa bay vừa cất tiếng nói.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét